Một bước ngoặt quan trọng đã xảy ra trong cuộc chiến pháp lý kéo dài gần ba thập kỷ về quyền sở hữu thương hiệu COHIBA tại Hoa Kỳ. Vào ngày 07/05/2025, Thẩm phán Leonie Brinkema của Tòa án Quận Liên bang Hoa Kỳ khu vực phía Đông Virginia đã ra phán quyết bất lợi cho General Cigar Co. trong vụ kiện do chính công ty này khởi xướng nhằm chống lại Cubatabaco - doanh nghiệp xì gà quốc doanh của Cuba.
Tòa án Liên bang Hoa Kỳ tuyên thắng lợi cho Cuba trong vụ kiện thương hiệu Cohiba
Tranh chấp thương hiệu COHIBA: Cuộc chiến kéo dài hơn 25 năm
General Cigar Co. là công ty chuyên phân phối dòng xì gà Cohiba tại thị trường Mỹ, trong khi Cubatabaco – dưới sự điều hành của Nhà nước Cuba - nắm quyền phân phối độc quyền thương hiệu này tại phần còn lại của thế giới. Cuộc chiến pháp lý về quyền sở hữu thương hiệu COHIBA đã bắt đầu từ năm 1997 và kéo dài qua nhiều vòng tranh tụng tại Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO), các tòa án liên bang, và cả tòa phúc thẩm.
Tranh chấp thương hiệu COHIBA
Ba điểm mấu chốt trong vụ kiện:
Trong vụ kiện năm 2023 mang tên General Cigar Company, Inc. v. Empresa Cubana del Tabaco (Cubatabaco), có ba câu hỏi pháp lý trọng yếu được đặt ra:
- Liệu General có biết đến thương hiệu xì gà Cohiba trước khi đăng ký nhãn hiệu vào năm 1978 không?
- Cubatabaco có quyền bảo hộ nhãn hiệu hợp pháp tại Cuba vào thời điểm đó không?
- Việc huỷ bỏ quyền của General có vi phạm quy định cấm vận thương mại Hoa Kỳ với Cuba hay không?
Thẩm phán Brinkema bác bỏ lập luận của General
Phán quyết của Thẩm phán Brinkema không hề có lợi cho General. Bà bắt đầu bằng cách loại bỏ các phản đối của General về tính hợp pháp của bằng chứng từ phía Cubatabaco, cho rằng chúng “chỉ là phản đối rập khuôn, không có lập luận pháp lý cụ thể.”
Dòng xì gà Cohiba Riviera của General
General đã biết đến Cohiba trước khi đăng ký
Bằng chứng được trình lên cho thấy General có khả năng đã biết đến thương hiệu Cohiba trước khi đăng ký nhãn hiệu vào tháng 3 năm 1978. Đáng chú ý là một bài viết trên tạp chí Forbes vào tháng 11 năm 1977 đã đề cập đến việc Cuba đang phát triển một dòng xì gà mang tên Cohiba - được biết đến là loại xì gà ưa thích của Fidel Castro. Một tháng sau đó, các ghi chú nội bộ từ Charles Sparkes – người phụ trách nhãn hiệu cho General - cho thấy họ bắt đầu tiến hành thủ tục đăng ký thương hiệu.
Cubatabaco có bảo hộ thương hiệu hợp pháp tại Cuba
Theo các hiệp định thương mại quốc tế, pháp luật Hoa Kỳ công nhận quyền bảo hộ nhãn hiệu theo luật của nước sở tại – trong trường hợp này là Cuba. Cubatabaco đã đăng ký nhãn hiệu Cohiba tại Cuba vào tháng 5 năm 1972, dựa trên luật thương hiệu Decree-Law 805/1936. Dù phía General lập luận rằng Cubatabaco đã thay đổi "dấu hiệu kết hợp" khiến việc bảo hộ không còn hiệu lực, nhưng Tòa bác bỏ điều này. Không có bên thứ ba nào khiếu nại tại Bộ Thương mại Cuba, nên nhãn hiệu vẫn được bảo hộ đầy đủ.
Cubatabaco có bảo hộ thương hiệu hợp pháp tại Cuba
Cấm vận không cản trở quyền đăng ký nhãn hiệu của Cubatabaco
Liên quan đến lệnh cấm vận thương mại với Cuba, Tòa án Phúc thẩm Liên bang Hoa Kỳ từng xác định rằng Cubatabaco có thể đăng ký nhãn hiệu tại Mỹ nhờ các điều khoản miễn trừ cụ thể liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. Điều này đồng nghĩa với việc phán quyết hủy bỏ nhãn hiệu của General là hợp pháp và không vi phạm luật cấm vận.
Hệ quả pháp lý: Thắng lợi nghiêng về Cubatabaco
Phán quyết của Thẩm phán Brinkema khẳng định rằng hai nhãn hiệu Cohiba mà General đăng ký đã bị huỷ theo phán quyết năm 2022 từ Hội đồng Xét xử và Kháng cáo Nhãn hiệu Hoa Kỳ (TTAB). Điều này đồng nghĩa với việc General hiện không còn nắm giữ quyền thương hiệu hợp pháp về mặt liên bang đối với COHIBA tại Mỹ - trừ khi có phán quyết mới từ các cấp phúc thẩm cao hơn.
Cubatabaco đã giành được một chiến thắng lớn trong cuộc chiến thương hiệu Cohiba
Phản ứng của General Cigar Co.: Chưa dừng cuộc chơi
Ngay sau phán quyết, General Cigar Co. đã ra thông cáo báo chí, cho biết công ty sẽ tiếp tục bán sản phẩm Cohiba tại thị trường Hoa Kỳ và đang xem xét kháng cáo lên Tòa Phúc thẩm Liên bang khu vực Bốn.
Ông Régis Broersma – Giám đốc Thương mại của STG (công ty mẹ của General Cigar Co.) – tuyên bố:
"Chúng tôi tất nhiên thất vọng trước quyết định này. Tuy nhiên, chúng tôi và các cố vấn pháp lý sẽ xem xét kỹ lưỡng phán quyết và cân nhắc khả năng kháng cáo. Các đăng ký nhãn hiệu liên bang đang bị tranh chấp vẫn có hiệu lực trong thời gian chờ kháng cáo."
General cũng khẳng định rằng quyết định của tòa án không ảnh hưởng đến quyền thương hiệu theo luật thông lệ mà họ đã xây dựng thông qua quá trình sử dụng liên tục thương hiệu COHIBA tại Hoa Kỳ. Điều này giúp General vẫn duy trì một phần quyền lợi nhất định trong khi chờ diễn biến pháp lý tiếp theo.
Tổng kết
Với phán quyết mới nhất này, Cubatabaco đã giành được một chiến thắng lớn trong cuộc chiến thương hiệu Cohiba tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, cuộc chiến pháp lý vẫn chưa kết thúc, vì General Cigar Co. hoàn toàn có thể tiếp tục kháng cáo. Trong khi đó, thị trường xì gà tại Mỹ và quốc tế sẽ tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến của vụ kiện được xem là “kỳ án” thương hiệu kéo dài suốt gần ba thập kỷ.
